Một trong những câu hỏi cơ bản và phổ biến nhất trong số các học viên đang học lập trình chính là, “Làm thế nào để học code nhanh hơn để bắt đầu đi làm sớm hơn?”. Bất kể bạn có là sinh viên, người mới đi làm hay đã có nhiều kinh nghiệm, khi quyết định chuyển đổi sang nghề lập trình, chắc chắn bạn sẽ đi tìm những hướng dẫn và mẹo mực để học được nhanh hơn và hiệu quả hơn. Lập trình viên là một trong những công việc được trả lương hậu hĩnh nhất trên thị trường, đồng thời cũng là một trong những công việc “xịn” nhất mà con người ta luôn hướng tới. Để học xong code và thực sự làm chủ được nó, một người có khi phải dành ra hằng năm trời. Rất nhiều người đã chọn từ bỏ trước cả khi thực sự bắt đầu. Trong giai đoạn đầu, chúng ta đều rất hào hứng với cách bản thân học code và code, nhưng dần dà, ngày càng nhiều học viên bỏ cuộc vì cảm thấy khó có thể tiếp tục hay bị mắc kẹt trong khó khăn tìm ra giải pháp của một đoạn code nào đó. Học lập trình không phải chỉ là một cuộc hành trình qua đêm, và nó cũng không quá khó tới mức như nhiều người đang nghĩ, tất cả những gì được yêu cầu chỉ là: cống hiến, đam mê, hứng thú, và tất nhiên là cả kiên trì. Có rất nhiều nguồn, cả online và offline, có thể giúp bạn học code dễ dàng hơn, nhanh chóng hơn, hiệu quả hơn. Và dưới đây, chúng ta sẽ đi vào thảo luận một vài mẹo giúp bạn đẩy nhanh tiến độ nhưng vẫn giữ hiệu quả.
1. Nắm chắc các nguyên tắc cơ bản
Một lỗi sai thường gặp ở các học viên hoặc những người mới chính là: khi học lập trình, bạn đã bỏ qua các nguyên tắc cơ bản, hay là chương 1, và nhảy sang chương tiếp theo ngay lập tức. Để hiểu được hết các khái niệm nâng cao của lập trình, bạn cần hiểu rõ các nguyên tắc cơ bản trước. Nếu bạn cứ liên tục mắc cùng một lỗi sai, đến một lúc nào đó, bạn sẽ sai hàng loạt và rồi sẽ phải quay về học lại từ căn bản một lần nữa. Những nguyên tắc này gồm: cấu trúc dữ liệu, biến, cấu trúc điều khiển, cú pháp, công cụ, hoặc là trình soạn thảo văn bản. Khi bạn bắt đầu với lập trình, hãy chọn cho mình một ngôn ngữ, rồi cứ theo ngôn ngữ đó, nắm vững mọi kiến thức cơ bản về nó trước khi bước sang mức độ tiếp theo. Tổng thời gian học code của bạn sẽ giảm đi đáng kể nếu bạn làm theo cách này.
2. Học thông qua làm và thực hành, đừng chỉ đọc
Một lỗi sai khá phổ biến khác là, trong quá trình học lập trình, bạn chỉ đọc sách hoặc nhìn vào các bài code mẫu trên màn hình mà chẳng chịu luyện tập. Chỉ đọc về vòng lặp và biến rồi để mọi thứ ở trong đầu như thế thì rất dễ, nhưng lập trình thực tế thì không phải như vậy. Bạn thật sự cần bắt tay ngay vào code không ngừng, luyện tập thường xuyên. Khi bắt đầu code, bạn sẽ gặp vướng mắc với một vài vấn đề, bạn sẽ được yêu cầu triển khai code thực tế và tìm ra giải pháp cho một vấn đề cụ thể, và rất có thể trong quá trình triển khai code bạn sẽ phải vò đầu bứt tai nhiều đấy. Khi bạn code, hãy chơi đùa với code, thay đổi để xem kết quả khác biệt thế nào, rồi tối ưu code của mình và thử với nhiều giải pháp khác nhau, khi đó, khả năng tư duy logic của bạn sẽ được cải thiện dần qua từng ngày và bạn sẽ học được thêm rất nhiều thứ, giúp bạn mau trở thành một lập trình viên giỏi hơn. Khi mới bắt đầu code, bạn hãy thử luyện tập code lại y hệt như mẫu, luyện hết lần này đến lần khác cho đến khi bạn không cần tới sách hay nguồn hướng dẫn nữa. Đồng thời, hãy tự xây dựng cho mình những dự án cá nhân, tham gia vào các thử thách về code, hoặc chơi những game có liên quan đến code cũng được, hãy tự luyện tập hằng ngày.
3. Code ra giấy
Khi bạn là người mới và đang bắt đầu lập trình những bước đầu tiên, bạn sẽ nghĩ: Tại sao tôi phải code ra giấy? Đấy là một công việc tốn thời gian, tôi không thể cho code chạy hay kiểm tra những dòng code trên giấy được. Nếu tôi đang cần triển khai việc gì đó trên hệ thống, tại sao phải dùng giấy và bút làm gì? Một trong những lý do lớn nhất chính là: phỏng vấn. Khi bạn apply một công việc lập trình, hầu hết thời gian của quá trình đánh giá kỹ thuật của bạn sẽ bao gồm việc viết code bằng tay. Bạn sẽ được yêu cầu code với giấy và bút, hoặc viết lên một tấm bảng trắng. Code bằng tay là một kỹ thuật khá cũ nhưng trên thực tế thì nó vẫn liên quan đến việc kiểm tra trình độ của một lập trình viên. Code bằng tay sẽ cho bạn một cái nhìn rõ ràng hơn về cú pháp và thuật toán, bởi bạn sẽ tạo ra một liên kết sâu hơn với não bộ của mình khi code bằng tay. Cứ học code theo cách này, về sau bạn sẽ làm việc dễ dàng hơn và nhanh hơn rất nhiều.
4. Chia sẻ, truyền dạy, thảo luận, và nhờ giúp đỡ
Một trong những cách tốt nhất để hiểu nhanh và gọn về lập trình là truyền lại cho người khác. Dạy ai đó, chia sẻ kiến thức của mình, thảo luận với những lập trình viên khác sẽ nhanh chóng biến bạn thành một kỹ sư phần mềm giỏi giang. Bởi khi bạn dạy người khác cũng chính là dạy cho chính mình, vì vậy, nếu bạn có thể truyền thụ lại kiến thức của mình cho người khác, thế nghĩa là bạn đã hiểu các khái niệm khá tốt rồi. Đây là một thói quen tốt nếu như bạn muốn học chuyên sâu về một lĩnh vực, bạn sẽ nhận ra rằng mình không cần phải quay lại chủ đề đó nữa.
Ngoài ra bạn cũng có thể tham gia các dự án nguồn mở, thảo luận về code của bản thân với các lập trình viên đồng nghiệp, hay đóng góp cho Github, khi đó bạn cũng đồng thời có thể nhờ cậy sự giúp đỡ từ các diễn đàn hoặc các trang thảo luận. Trong quá trình học lập trình, đừng do dự khi muốn yêu cầu được giúp đỡ. Những người mới rất hay mắc phải sai lầm này, họ cảm thấy ngại khi phải nhờ người khác giúp. Cho dù bạn có đặt những câu hỏi ngớ ngẩn và ngốc nghếch cũng chẳng sao cả, bởi vì nó vẫn có ích với bạn xét trong thời gian dài. Nếu không hỏi, lâu dần bạn sẽ lại tiếp tục vướng vào các khó khăn khi code. Vì vậy tốt nhất là hãy tìm cho mình một người thầy, hoặc tiếp nhận sự giúp đỡ từ các tiền bối đi trước để hiểu các kiến thức nhanh hơn và dễ dàng hơn. Người thầy hoặc giáo sư của bạn cũng có thể hướng dẫn bạn tốt hơn bởi họ cũng đã từng trải qua tình cảnh của bạn bây giờ rồi.
5. Sử dụng các nguồn trực tuyến
Có rất nhiều nguồn tài nguyên trực tuyến có sẵn trả phí hoặc không cần trả phí. Bạn có thể thông qua các nguồn trực tuyến này và bắt đầu cuộc hành trình với lập trình của mình. Bạn cũng có thể subscribe một vài kênh Youtube hoặc tham gia Coding Boot Camps để học lập trình nhanh và hiệu quả hơn. GeeksforGeeks, Udemy, Coursera và rất nhiều các trang web khác có sẵn những hướng dẫn dành cho việc học lập trình. Đồng thời, hãy tạo cho mình thói quen đọc các bài blog về lập trình trên Stackoverflow, Reddit hoặc nhiều trang cộng đồng trực tuyến khác.
6. Nghỉ ngơi
Nếu bạn muốn học lập trình, việc ngồi liên tục hàng giờ trước màn hình máy tính và cố gắng nắm bắt mọi thứ chỉ trong một lần là không tốt chút nào. Bạn sẽ sớm kiệt sức nếu cứ tiếp tục làm như vậy, học code sẽ hiệu quả hơn nếu bạn chia ra thành nhiều quãng nhỏ. Dành ra một vài khoảng thời gian ngắn để nghỉ ngơi và làm mới tinh thần. Bạn cũng nên giữ thói quen này khi debug code. Đôi khi bạn cố dành ra nhiều giờ liền để tìm ra bug, nhưng lại không thể nghĩ ra được giải pháp thích hợp, vậy tốt nhất là cứ tạm nghỉ một lát, làm trống đầu óc và tâm trí, thậm chí là đi làm việc khác trong chốc lát. Việc này sẽ giúp bạn khôi phục lại sự tập trung, và rất có thể bạn sẽ nghĩ ra được giải pháp cho đoạn code mình đang vướng mắc. Song, bạn cũng nên cố gắng loại bỏ tất cả các tác nhân gây nhiễu xung quanh mình. Tắt thông báo điện thoại, email, cố gắng tự cô lập bản thân để tập trung hơn. Cứ làm như vậy, bạn sẽ tiết kiệm được kha khá thời gian và sẽ giảm thiểu được đáng kể các cơn đau đầu và sự thất vọng đấy.
7. Học sử dụng trình sửa lỗi
Code sai là một điều hết sức phổ biến và hoàn toàn có thể chấp nhận được trong lập trình. Ban đầu, bạn sẽ tìm thấy rất nhiều lỗi trong code của mình, vì vậy sử dụng trình sửa lỗi để phát hiện các lỗi sai là một điều có lợi, nó sẽ tác động đến kết quả của bạn, giúp bạn kiểm tra mình đã sai ở đâu. Với trình sửa lỗi hoặc các công cụ tương tự, bạn sẽ tiết kiệm được kha khá thời gian. Còn nếu bạn giỏi trong việc debug, tất nhiên việc học lập trình của bạn sẽ nhàn hơn rất nhiều. Vì vậy, hãy học cách dùng một vài kỹ thuật debug hoặc sử dụng các công cụ để kiểm tra các đoạn code của mình.
Lời kết
Và mẹo cuối cùng chính là, đừng từ bỏ khi mới bắt đầu cuộc hành trình với lập trình của bạn. Ở giai đoạn sau, có thể bạn sẽ nghĩ rằng mình chưa đủ thông minh để code, nhưng hãy cứ nhớ trong đầu rằng, để tư duy được như một lập trình viên chuyên nghiệp bạn cần một khoảng thời gian và cả tính kiên nhẫn, nhưng để học lập trình nhanh chóng, bạn chỉ cần đi đúng hướng và quyết tâm là được. Hãy làm theo từng bước một, đầu tiên là hiểu rõ các nguyên tắc cơ bản, liên tục luyện tập cho tới khi bạn hoàn thành những kiến thức nền tảng và đủ khả năng thử thách cũng như tham gia các cuộc thi về lập trình trên các trang web để nâng cao trình độ, xây dựng khả năng tư duy logic và tư duy theo kiểu lập trình. Rồi bạn sẽ thấy mình trở nên giỏi giang hơn sau một thời gian ngày ngày luyện tập đấy.
Xem thêm: 8 yếu tố tạo nên một lập trình viên giỏi
Nguồn: Anu Upadhyay | GeekforGeeks
